<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="tr" xml:lang="tr"><head><!--
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
This file is generated from xml source: DO NOT EDIT
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
-->
<title>Devingen olarak Yapılandırılan Kitlesel Sanal Barındırma - Apache HTTP Sunucusu</title>
<link href="../style/css/manual.css" rel="stylesheet" media="all" type="text/css" title="Main stylesheet" />
<link href="../style/css/manual-loose-100pc.css" rel="alternate stylesheet" media="all" type="text/css" title="No Sidebar - Default font size" />
<link href="../style/css/manual-print.css" rel="stylesheet" media="print" type="text/css" />
<link href="../images/favicon.ico" rel="shortcut icon" /></head>
<body id="manual-page"><div id="page-header">
<p class="menu"><a href="../mod/">Modüller</a> | <a href="../mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="../faq/">SSS</a> | <a href="../glossary.html">Terimler</a> | <a href="../sitemap.html">Site Haritası</a></p>
<p class="apache">Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.2</p>
<img alt="" src="../images/feather.gif" /></div>
<div class="up"><a href="./"><img title="<-" alt="<-" src="../images/left.gif" /></a></div>
<div id="path">
<a href="http://www.apache.org/">Apache</a> > <a href="http://httpd.apache.org/">HTTP Sunucusu</a> > <a href="http://httpd.apache.org/docs/">Belgeleme</a> > <a href="../">Sürüm 2.2</a> > <a href="./">Sanal Konaklar</a></div><div id="page-content"><div id="preamble"><h1>Devingen olarak Yapılandırılan Kitlesel Sanal Barındırma</h1>
<div class="toplang">
<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="../en/vhosts/mass.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> |
<a href="../ko/vhosts/mass.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> |
<a href="../tr/vhosts/mass.html" title="Türkçe"> tr </a></p>
</div>
<p>Bu belgede sanal konakların sonu belirsiz bir şekilde artışı karşısında
Apache httpd sunucusunun nasıl daha verimli kullanılacağı açıklanmıştır.
</p>
</div>
<div id="quickview"><ul id="toc"><li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#motivation">Amaç</a></li>
<li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#overview">Genel Bakış</a></li>
<li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#simple">Basit Devingen Sanal Konaklar</a></li>
<li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#homepages">Sanal Kişisel Sayfalar Sistemi</a></li>
<li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#combinations">Aynı Sunucuda Kişisel ve Kurumsal Sanal Konaklar</a></li>
<li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#ipbased">IP’ye dayalı sanal konakları daha verimli kılmak</a></li>
<li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#simple.rewrite"><code>mod_rewrite</code> ile Kurumsal Müşteriler Sistemi</a></li>
<li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#homepages.rewrite"><code>mod_rewrite</code> ile Kişisel Sayfalar Sistemi</a></li>
<li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#xtra-conf">Sanal konaklar için ayrı bir yapılandırma dosyası kullanmak</a></li>
</ul></div>
<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
<h2><a name="motivation" id="motivation">Amaç</a></h2>
<p>Burada açıklanan teknikler, <code>httpd.conf</code> dosyanızın
örnekteki gibi, aslında hemen hemen birbirinin aynı çok sayıda
<code><VirtualHost></code> bölümü içereceği zaman yapılacaklar ile
ilgilidir.
</p>
<div class="example"><p><code>
NameVirtualHost 111.22.33.44<br />
<VirtualHost 111.22.33.44><br />
<span class="indent">
ServerName musteri-1.dom<br />
DocumentRoot /siteler/musteri-1.dom/belgeler<br />
ScriptAlias /cgi-bin/ /siteler/musteri-1.dom/cgi-bin<br />
</span>
</VirtualHost><br />
<VirtualHost 111.22.33.44><br />
<span class="indent">
ServerName musteri-2.dom<br />
DocumentRoot /siteler/musteri-2.dom/belgeler<br />
ScriptAlias /cgi-bin/ /siteler/musteri-2.dom/cgi-bin<br />
</span>
</VirtualHost><br />
# blah blah blah<br />
<VirtualHost 111.22.33.44><br />
<span class="indent">
ServerName musteri-N.dom<br />
DocumentRoot /siteler/musteri-N.dom/belgeler<br />
ScriptAlias /cgi-bin/ /siteler/musteri-N.dom/cgi-bin<br />
</span>
</VirtualHost>
</code></p></div>
<p>Ana fikir, tüm durağan <code><VirtualHost></code>
yapılandırmalarını devingen olarak çalışan tek bir
<code><VirtualHost></code> bölümüyle değiştirmektir. Bunun elbette
bazı getirileri olacaktır:</p>
<ol>
<li>Yapılandırma dosyanız küçüleceği için Apache daha çabuk
başlatılabilecek ve daha az bellek harcayacaktır.</li>
<li>Yeni sanal konakların eklenmesi, DNS’de yeni girdiler oluşturmak ve
dosya sisteminde bununla ilgili dizinleri açmak dışında biraz daha
basit olacaktır; en azından Apache’yi yeniden yapılandırmak ve yeniden
başlatmak zorunda kalmayacaksınız.</li>
</ol>
<p>Ana götürüsü ise her sanal konak için ayrı birer günlük dosyasına sahip
olamayacak olmanızdır. Öte yandan, dosya tanıtıcılarının sınırlı olması
nedeniyle bunu yapmayı zaten istemezsiniz. Günlük kayıtları için bir
fifo veya bir boru hattı oluşturmak ve diğer uçta çalışan bir süreç
vasıtasıyla günlükleri müşterilere paylaştırmak daha iyidir (ayrıca, bu,
istatistikleri toplamanızı da kolaylaştırır).</p>
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
<h2><a name="overview" id="overview">Genel Bakış</a></h2>
<p>Bir sanal konak iki bilgiye bakarak belirlenir: IP adresi ve HTTP
isteğindeki <code>Host:</code> başlığının içeriği. Devingen sanal
barındırma tekniği, isteği yerine getirmek için kullanılacak dosya
yoluna bu bilgiyi kendiliğinden girmek esasına dayanır. Bu, Apache 2.0
ile <code class="module"><a href="../mod/mod_vhost_alias.html">mod_vhost_alias</a></code> kullanarak oldukça kolay
yapılabileceği gibi <code class="module"><a href="../mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code> da kullanılabilir. Bu
modüllerin her ikisi de öntanımlı olarak devre dışıdır. Bu tekniği
kullanmak isterseniz Apache’yi yeniden yapılandırıp derleyerek bu iki
modülü etkin duruma getirmeniz gerekir.</p>
<p>Devingen sanal konağı normal bir sanal konak gibi göstermek için bazı
şeyleri ’göstermelik’ olarak yapmak gerekir. Bunlardan en önemlisi,
Apache tarafından göreli URL’lerden normal URL’leri ve benzerlerini
üretmek için kullanılan sunucu ismidir. Sunucu ismi
<code>ServerName</code> yönergesi ile yapılandırılır ve CGI’ler
tarafından <code>SERVER_NAME</code> ortam değişkeni üzerinden
kullanılır. Çalışma anındaki asıl değer <code class="directive"><a href="../mod/core.html#usecanonicalname">UseCanonicalName</a></code> yönergesi tarafından denetlenir.
<code>UseCanonicalName Off</code> olduğunda sunucu ismi isteğin
<code>Host:</code> başlık alanından elde edilir. <code>UseCanonicalName
DNS</code> belirtilmişse, sunucu ismi, sanal konağın IP adresinden
tersine DNS sorgusu yapılarak elde edilir. Birincisi isme dayalı sanal
konaklar tarafından ikincisi ise IP’ye dayalı sanal konaklar tarafından
kullanılır. Eğer Apache, istekte <code>Host:</code> başlığının olmayışı
veya DNS sorgusunun başarısız olması sebebiyle sunucu ismini elde
edemezse son çare olarak <code>ServerName</code> yönergesinde yazılı
değeri kullanır.</p>
<p>‘Göstermelik’ yapılan şeylerden biri de <code>DocumentRoot</code>
yönergesi ile yapılandırılan belge kök dizini olup CGI’ler tarafından
<code>DOCUMENT_ROOT</code> ortam değişkeni üzerinden kullanılır. Normal
yapılandırmada <code class="module"><a href="../mod/core.html">core</a></code> modülü tarafından dosya isimlerini
URI’lere eşlerken kullanılır. Fakat sunucu devingen sanal konakları
kullanmak üzere yapılandırıldığında, eşleştirmeyi farklı yollardan yapan
başka bir modül devreye girer (<code>mod_vhost_alias</code> veya
<code>mod_rewrite</code>). <code>DOCUMENT_ROOT</code> ortam değişkenine
değerini atamaktan sorumlu olan bu iki modülden biri kullanılmazsa CGI
veya SSI belgeleri yanlış değerlerle üretilirler.</p>
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
<h2><a name="simple" id="simple">Basit Devingen Sanal Konaklar</a></h2>
<p>Yukarıda <a href="#motivation">Amaç</a> bölümünde özetlenen sanal konak
düzenlemesinin <code>mod_vhost_alias</code> kullanarak daha soysal bir
tarzda gerçekleştirilmiş halini içeren <code>httpd.conf</code> bölümü
aşağıdadır.</p>
<div class="example"><p><code>
# sunucu ismini Host: başlığından elde edelim<br />
UseCanonicalName Off<br />
<br />
# Bu günlükleme biçiminde ilk alana bakarak<br />
# sanal konak günlükleri ayrıştırılabilir<br />
LogFormat "%V %h %l %u %t \"%r\" %s %b" vcommon<br />
CustomLog logs/access_log vcommon<br />
<br />
# istekleri yerine getirmek için kullanılacak<br />
# dosya isimlerine sunucu ismini ekleyelim<br />
VirtualDocumentRoot /siteler/%0/belgeler<br />
VirtualScriptAlias /siteler/%0/cgi-bin
</code></p></div>
<p>Bu yapılandırmayı IP’ye dayalı sanal konaklar için kullanmak isterseniz
<code>UseCanonicalName Off</code> yerine <code>UseCanonicalName
DNS</code> yazmanız yeterlidir. Böylece dosya ismine eklenecek konak
ismi sanal konağın IP adresinden türetilir.</p>
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
<h2><a name="homepages" id="homepages">Sanal Kişisel Sayfalar Sistemi</a></h2>
<p>Bu sistem, yukarıdaki yapılandırmanın bir ISS’nin kişisel sayfalar
sunucusuna uyarlanmasından başka bir şey değildir. Biraz daha karmaşık
bir yapılandırma ile dosya isimlerine <code>/home/kullanıcı/</code>
dizinlerini ekleyebiliriz. Farklı olarak her sanal konak için bir tane
değil hepsi için bir tane <code>cgi-bin</code> olacaktır.</p>
<div class="example"><p><code>
# Son bölüm hariç yukarıdaki yapılandırma, burada...<br />
<br />
# sunucu ismine eklenecek dosya isimlerini oluşturalım<br />
VirtualDocumentRoot /siteler/%2/belgeler<br />
<br />
# ortak cgi-bin dizini<br />
ScriptAlias /cgi-bin/ /siteler/std-cgi/<br />
</code></p></div>
<p><code class="module"><a href="../mod/mod_vhost_alias.html">mod_vhost_alias</a></code> belgesinde daha karmaşık
<code>VirtualDocumentRoot</code> örnekleri vardır.</p>
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
<h2><a name="combinations" id="combinations">Aynı Sunucuda Kişisel ve Kurumsal Sanal Konaklar</a></h2>
<p>Daha karmaşık ayarlamalar yaparak Apache’inin normal
<code><VirtualHost></code> bölümlerini farklı kitlesel sanal konak
yapılandırmaları için kullanabilirsiniz. Örneğin, bireysel
müşterileriniz için bir IP adresiniz, kurumsal müşterileriniz için de
başka bir IP adresiniz olsun. Her biri için ayrı ayrı sanal konaklar
ayarlamak yerine aşağıdaki gibi bir yapılandırma kullanabilirsiniz:</p>
<div class="example"><p><code>
UseCanonicalName Off<br />
<br />
LogFormat "%V %h %l %u %t \"%r\" %s %b" vcommon<br />
<br />
<Directory /siteler/kurumsal><br />
<span class="indent">
Options FollowSymLinks<br />
AllowOverride All<br />
</span>
</Directory><br />
<br />
<Directory /siteler/bireysel><br />
<span class="indent">
Options FollowSymLinks<br />
AllowOverride None<br />
</span>
</Directory><br />
<br />
<VirtualHost 111.22.33.44><br />
<span class="indent">
ServerName kurumsal.iss.dom<br />
<br />
CustomLog logs/access_log.kurumsal vcommon<br />
<br />
VirtualDocumentRoot /siteler/kurumsal/%0/belgeler<br />
VirtualScriptAlias /siteler/kurumsal/%0/cgi-bin<br />
</span>
</VirtualHost><br />
<br />
<VirtualHost 111.22.33.45><br />
<span class="indent">
ServerName bireysel.iss.dom<br />
<br />
CustomLog logs/access_log.bireysel vcommon<br />
<br />
VirtualDocumentRoot /siteler/bireysel/%0/belgeler<br />
ScriptAlias /cgi-bin/ /siteler/std-cgi/<br />
</span>
</VirtualHost>
</code></p></div>
<div class="note"><h3>Bilginize</h3>
<p>Eğer ilk <code><VirtualHost></code> bölümü bir <code class="directive"><a href="../mod/core.html#servername">ServerName</a></code> yönergesi içermezse ilgili IP
için ters DNS sorgusu yapılır. Eğer sorgudan elde edilen isim
sunucunun ismi değilse bu istenmeyen duruma bir çözüm olarak bir
bilgilendirme bölümü (<code>ServerName isimsiz.iss.dom</code>)
eklenebilir.</p>
</div>
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
<h2><a name="ipbased" id="ipbased">IP’ye dayalı sanal konakları daha verimli kılmak</a></h2>
<p><a href="#simple">İlk örnekte</a> IP’ye dayalı sanal konaklar için
kullanılmak istenirse yapılandırmada neyin nasıl değiştirileceği
belirtilmişti. Her istek için ayrı bir DNS sorgusu gerekeceğinden bu
başarım düşmesine yol açar. DNS sorgusu ihtiyacını ortadan kaldırmak
için, bir çözüm olarak dosya sistemi, konak isimleri yerine IP
adreslerine göre düzenlenebilir. Günlük kayıtları da IP adreslerine göre
ayrıştırılacak şekilde ayarlanabilir.</p>
<div class="example"><p><code>
# Sunucu ismini IP adresinden ters DNS sorgusu ile elde edelim<br />
UseCanonicalName DNS<br />
<br />
# Günlük kayıtları IP adreslerine göre ayrıştırılabilsin<br />
LogFormat "%A %h %l %u %t \"%r\" %s %b" vcommon<br />
CustomLog logs/access_log vcommon<br />
<br />
# dosya isimleri IP adreslerini içersin<br />
VirtualDocumentRootIP /siteler/%0/belgeler<br />
VirtualScriptAliasIP /siteler/%0/cgi-bin<br />
</code></p></div>
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
<h2><a name="simple.rewrite" id="simple.rewrite"><code>mod_rewrite</code> ile Kurumsal Müşteriler Sistemi</a></h2>
<p>Buradaki <code>httpd.conf</code> bölümü de <a href="#simple">ilk
örnekteki</a> gibi elde edilmiştir. İlk yarı, bazı değişiklikler dışında
yukarıdaki örneğe çok benzer. Bu değişiklikler yapılandırmanın
<code>mod_rewrite</code> bölümünün düzgün çalışması ve geriye doğru
uyumluluk için gereklidir. İkinci yarı, asıl işi yapan
<code>mod_rewrite</code> yapılandırmasını içerir.</p>
<p>Biraz uzmanlık gerektiren bazı kısımlar var: Öntanımlı olarak
<code>mod_rewrite</code> diğer (<code>mod_alias</code>, vs. gibi) URI
dönüşüm modüllerinden önce çalışır. Dolayısıyla bu modülleri kullanmak
isterseniz, <code>mod_rewrite</code>’ı bunlara izin verecek şekilde
yapılandırmalısınız. Ayrıca her devingen sanal konağa eşdeğer bir
<code>ScriptAlias</code> yapmak için de biraz büyü yapmak gerekir.</p>
<div class="example"><p><code>
# Sunucu ismini Host: başlığınıdan alalım.<br />
UseCanonicalName Off<br />
<br />
# Günlük dosyasından bilgileri ayıklayabilelim.<br />
LogFormat "%{Host}i %h %l %u %t \"%r\" %s %b" vcommon<br />
CustomLog logs/access_log vcommon<br />
<br />
<Directory /siteler/hosts><br />
<span class="indent">
# ScriptAlias için yaptıklarımızla CGI betiklerini<br />
# çalışmaya zorlayamayacağımızdan ExecCGI burada gerekli.<br />
Options FollowSymLinks ExecCGI<br />
</span>
</Directory><br />
<br />
# İşin zor yanına geldik.<br />
<br />
RewriteEngine On<br />
<br />
# Host: başlığından elde edilen sunucu isminde harf<br />
# büyüklükleri çeşitli olabilir. Hepsini küçük harf yapalım.<br />
RewriteMap lowercase int:tolower<br />
<br />
## önce normal belgelerle anlaşalım:<br />
# Alias /icons/ çalışsın - diğer rumuzlar için yineleyelim<br />
RewriteCond %{REQUEST_URI} !^/icons/<br />
# CGI’ler de çalışsın.<br />
RewriteCond %{REQUEST_URI} !^/cgi-bin/<br />
# Biraz da büyü yapalım.<br />
RewriteRule ^/(.*)$ /siteler/${lowercase:%{SERVER_NAME}}/belgeler/$1<br />
<br />
## Artık CGI’lerle anlaşabiliriz. - Bir MIME türü isteyelim.<br />
RewriteCond %{REQUEST_URI} ^/cgi-bin/<br />
RewriteRule ^/(.*)$ /siteler/${lowercase:%{SERVER_NAME}}/cgi-bin/$1 [T=application/x-httpd-cgi]<br />
<br />
# Bu kadar!
</code></p></div>
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
<h2><a name="homepages.rewrite" id="homepages.rewrite"><code>mod_rewrite</code> ile Kişisel Sayfalar Sistemi</a></h2>
<p>Burada da <a href="#homepages">ikinci örnekte</a> yaptıklarımızı
yapıyoruz.</p>
<div class="example"><p><code>
RewriteEngine on<br />
<br />
RewriteMap lowercase int:tolower<br />
<br />
# CGI’ler çalışsın.<br />
RewriteCond %{REQUEST_URI} !^/cgi-bin/<br />
<br />
# konak ismi doğru mu bakalım yoksa RewriteRule çalışmaz.<br />
RewriteCond ${lowercase:%{SERVER_NAME}} ^www\.[a-z-]+\.isp\.dom$<br />
<br />
# URI’nin başına sanal konak ismini ekleyelim.<br />
# [C], bunu bitirdikten sonra, sonraki rewrite ile devam et demek.<br />
RewriteRule ^(.+) ${lowercase:%{SERVER_NAME}}$1 [C]<br />
<br />
# Artık asıl dosya ismini oluşturabiliriz.<br />
RewriteRule ^www\.([a-z-]+)\.isp\.dom/(.*) /home/$1/$2<br />
<br />
# Ortak CGI dizinini tanımlayalım.<br />
ScriptAlias /cgi-bin/ /siteler/std-cgi/
</code></p></div>
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
<h2><a name="xtra-conf" id="xtra-conf">Sanal konaklar için ayrı bir yapılandırma dosyası kullanmak</a></h2>
<p>Burada, sanal konak isimlerinden belge kök dizini elde ederken
<code class="module"><a href="../mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code> modülünün daha gelişkin özelliklerinden
yararlanarak isimleri ayrı bir dosyadan okutacağız. Bu, esnekliği
artırır ama daha karmaşık bir yapılandırma gerekir.</p>
<p>Aşağıdaki içeriğe sahip bir <code>vhost.map</code>dosyamız olsun:</p>
<div class="example"><p><code>
musteri-1.dom /siteler/kurumsal/1<br />
musteri-2.dom /siteler/kurumsal/2<br />
# ...<br />
musteri-N.dom /siteler/kurumsal/N<br />
</code></p></div>
<p><code>httpd.conf</code> dosyamız da şunları içerecektir:</p>
<div class="example"><p><code>
RewriteEngine on<br />
<br />
RewriteMap lowercase int:tolower<br />
<br />
# Eşlem dosyasını tanımlayalım<br />
RewriteMap vhost txt:/siteler/conf/vhost.map<br />
<br />
# Rumuzları yukarıdaki gibi halledelim.<br />
RewriteCond %{REQUEST_URI} !^/icons/<br />
RewriteCond %{REQUEST_URI} !^/cgi-bin/<br />
RewriteCond ${lowercase:%{SERVER_NAME}} ^(.+)$<br />
# Eşlemeyi dosyalar için de yapalım.<br />
RewriteCond ${vhost:%1} ^(/.*)$<br />
RewriteRule ^/(.*)$ %1/belgeler/$1<br />
<br />
RewriteCond %{REQUEST_URI} ^/cgi-bin/<br />
RewriteCond ${lowercase:%{SERVER_NAME}} ^(.+)$<br />
RewriteCond ${vhost:%1} ^(/.*)$<br />
RewriteRule ^/(.*)$ %1/cgi-bin/$1
</code></p></div>
</div></div>
<div class="bottomlang">
<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="../en/vhosts/mass.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> |
<a href="../ko/vhosts/mass.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> |
<a href="../tr/vhosts/mass.html" title="Türkçe"> tr </a></p>
</div><div id="footer">
<p class="apache">Copyright 2012 The Apache Software Foundation.<br /><a href="http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0">Apache License, Version 2.0</a> altında lisanslıdır.</p>
<p class="menu"><a href="../mod/">Modüller</a> | <a href="../mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="../faq/">SSS</a> | <a href="../glossary.html">Terimler</a> | <a href="../sitemap.html">Site Haritası</a></p></div>
</body></html>